IMF คือ อะไร ? ทำไมถึงได้ฉายาว่า “เจ้าหนี้ของโลก”

IMF หรือที่เรารู้จักกันในนาม กองทุนเงินระหว่างประเทศ ซึ่งทุกคนอาจได้ยินบ่อยในข่าวเศรษฐกิจต่าง ๆ โดยส่วนใหญ่แล้วประเทศที่เกิดวิกฤตการเงินจะต้องไปกู้เงินจาก IMF ซึ่งประเทศไทยก็เคยเป็นลูกหนี้ IMF ถึง 5 ครั้ง สำหรับบทความนี้จะมาไขข้อสงสัยที่ว่า IMF เอาเงินจากไหนมาให้กู้? และมีเงื่อนไขอย่างไรบ้าง?

IMF คือ อะไร ?

IMF ย่อมาจาก International Monetary Fund หรือกองทุนเงินระหว่างประเทศ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1944 หลังจากที่ก่อตั้งธนาคารโลกขึ้นมา โดยมีจุดมุ่งหมาย คือ การปล่อยเงินกู้ให้กับประเทศที่เกิดวิกฤตทางการเงินอย่างรุนแรง โดยในปัจจุบันมีสมาชิกอยู่ทั้งหมด 189 ประเทศ และเคยมีผลงานที่สำคัญในการปล่อยเงินกู้ให้กับประเทศแถบลาตินอเมริกา, ประเทศในทวีปเอเชียช่วงวิกฤตต้มยำกุ้ง และประเทศในสหภาพยุโรปที่มีปัญหาหนี้สาธารณะ

สาเหตุที่มีการก่อตั้ง IMF ขึ้นมา เนื่องจากช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20 มีสงครามขนาดใหญ่เกิดขึ้นถึง 2 ครั้ง ซึ่งส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจอย่างมหาศาล ทำให้ทางประเทศสมาชิกของสหประชาชาติเห็นพ้องต้องกันที่จะสร้างกรอบความร่วมมือทางด้านเศรษฐกิจ และช่วยวิกฤตครั้งใหญ่นี้ จึงเกิดการสร้างระบบการเงินระหว่างประเทศขึ้นมา

IMF ทำหน้าที่อะไร ?

หน้าที่หลักของ IMF คือ การปล่อยกู้ให้กับประเทศที่กำลังเผชิญกับปัญหาทางด้านการเงิน หรือต้องการเงินทุนไปพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ พร้อมทั้งให้คำแนะนำ และจัดหาเงินทุนให้กับประเทศสมาชิก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดวิกฤติเศรษฐกิจซ้ำ

นอกจากนี้ IMF จะมีการจัดประชุมทุกปี เพื่อติดตามภาวะเศรษฐกิจของแต่ละประเทศสมาชิก โดยจะมีคณะเจ้าหน้าที่ไปเยือนประเทศสมาชิกต่าง ๆ ซึ่งข้อมูลที่ได้จะถูกเผยแพร่ลงในรายงานแนวโน้มเศรษฐกิจโลก

ทั้งนี้ การกู้เงินจะดำเนินผ่านโครงการต่าง ๆ ที่ทางประเทศสมาชิกได้ยื่นเสนอแก่ IMF และเมื่อได้รับทุนไป จะต้องทำตามแผนโครงการ และเงื่อนไขที่ได้รับทั้งหมด

แหล่งเงินทุนของ IMF มาจากไหน ?

สำหรับการเข้าเป็นสมาชิกของ IMF จะต้องจ่ายเงินเพื่อรับสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ซึ่งเงินนี้จะถูกเรียกว่า “ค่าโควตา” ถือเป็นเงินทุนหลักของ IMF โดยจะนำเงินนี้มาหมุน เพื่อช่วยเหลือประเทศสมาชิก ทั้งนี้ ค่าโควตาจะต้องจ่ายตามขนาดและอำนาจของแต่ละประเทศ กล่าวคือ ประเทศใหญ่จะต้องจ่ายมากกว่าประเทศเล็ก แต่ก็จะมีฐานคะแนนเสียงสูงกว่าด้วยเช่นกัน สำหรับประเทศที่มีโควตาสูงที่สุด คือ สหรัฐฯ อยู่ที่ 17.5% ในขณะที่ไทยอยู่ที่ 0.7% ซึ่งรวมแล้ว IMF เก็บเงินค่าโควตาจากประเทศสมาชิกรวมทั้งสิ้น 19.9 ล้านล้านบาท

โดยค่าโควตาจะมีหน่วยเป็น SDR (Special Drawing Rights) ถือเป็นเงินสำรองของ IMF มูลค่าของเงิน 1 SDR เท่ากับ 41.7 บาท โดยคำนวณมาจากค่าเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของ 5 สกุลเงินหลัก ดังนี้

• เงินดอลลาร์สหรัฐ 41.7%
• เงินยูโร 30.9%
• เงินหยวน 10.9%
• เงินเยน 8.3%
• เงินปอนด์ 8.1%

การกู้เงินของไทยกับ IMF

ครั้งแรก 45.25 ล้าน SDR

เนื่องจากราคาน้ำมันดิบปรับตัวสูงขึ้น ทำให้เกิดภาวะเงินเฟ้ออย่างรุนแรง และทำให้คนตกงานจำนวนมาก

ครั้งที่สอง 814.5 ล้าน SDR เบิกจริง 345 ล้าน SDR

ครั้งที่สาม 271.5 ล้าน SDR

ครั้งที่สี่ 400 ล้าน SDR เบิกจริง 260 ล้าน SDR

เนื่องจากปัญหาด้านวิกฤติพลังงานในช่วงสมัยพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ทำให้ต้องกู้เงิน IMF เพื่อกอบกู้วิกฤตเศรษฐกิจ

ครั้งที่ห้า 2,900 ล้าน SDR เบิกจริง 2,500 ล้าน SDR

เนื่องจากวิกฤตต้มยำกุ้ง ซึ่งเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อหลายประเทศในเอเชีย และสามารถชำระหนี้ IMF ได้หมดในปี 2003 ซึ่งเป็นการชำระก่อนเวลากำหนดเกือบ 2 ปี ภายใต้รัฐบาลของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร 

อย่างไรก็ตาม IMF คงเป็นเหมือนแหล่งพึ่งพาทางการเงินสุดท้ายของโลก และปัจจุบันได้ทำการปล่อยกู้ไปแล้วอย่างน้อย 140,000 ล้านดอลลาร์ ซึ่งสูงกว่าการปล่อยกู้ครั้งใหญ้ที่สุดในปี 1984 แสดงให้เห็นว่า ในปัจจุบันเศรษฐกิจโลกกำลังเกิดการเปราะบางอย่างหนัก อีกทั้ง ในเดือน ส.ค. ที่ผ่านมา IMF ได้เตือนให้ประเทศพัฒนาให้ผ่อนปรนหนี้ หลังจากประเทศกำลังพัฒนากำลังประสบปัญหาไม่สามารถชำระหนี้ได้ เหตุการณ์เหล่านี้ทำให้เราต้องตระหนักถึงการศึกษาแนวทางแก้ไขวิกฤตเศรษฐกิจใหม่ ๆ เพื่อเตรียมรับมือกับสถานการณ์ที่อาจรุนแรงขึ้นจน IMF รับมือไม่อยู่

Source: ทีมงาน Traderbobo

อ่านบทความเพิ่มเติม: สาระน่ารู้

อ่านรีวิวโบรกเกอร์เพิ่มเติมได้ที่: Review Broker