วัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) คืออะไร? ทำไมถึงสำคัญ!

การเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของวงจรวัฏจักรเศรษฐกิจ ถือเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้นักลงทุนสามารถคว้าโอกาสในการลงทุนได้อย่างแม่นยำ! 📉📈

วัฏจักรเศรษฐกิจไม่ใช่แค่คำศัพท์ในตำราเศรษฐศาสตร์ แต่เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในโลกการลงทุน เพราะเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้นักลงทุนเข้าใจจังหวะตลาด, ทิศทางการลงทุน และช่วยเพิ่มโอกาสการตัดสินใจในเชิงกลยุทธ์ได้อย่างแม่นยำมากขึ้น

เมื่อนักลงทุนเข้าใจวัฏจักรเศรษฐกิจ ก็จะทำให้สามารถวางแผนลงทุนได้รอบคอบมากขึ้น และประเมินความเสี่ยงในแต่ละช่วงของวัฏจักรได้ บทความนี้จะพาทุกท่านไปเจาะลึกในทุกช่วงของวัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) ถ้าพร้อมแล้ว ไปดูกันเลยครับ!

*หมายเหตุ : บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาเชิญชวนให้ลงทุนแต่อย่างใด เป็นเพียงการให้ความรู้เกี่ยวกับวงจรวัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) เท่านั้น! นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลและทำความเข้าใจความเสี่ยงอย่างรอบคอบก่อนลงทุนทุกครั้งครับ

ความหมายของระบบเศรษฐกิจ (Economy System) คืออะไร?

ระบบเศรษฐกิจ (Economy System) คือ ระบบการจัดการทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด เพื่อผลิตสินค้าและบริการเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้คนในสังคม

ระบบเศรษฐกิจจึงถือเป็นรากฐานสำคัญของการดำเนินชีวิตและกิจกรรมทางธุรกิจทั้งหมด เพราะครอบคลุมตั้งแต่กระบวนการผลิต, การแลกเปลี่ยน ไปจนถึงการบริโภคสินค้าและบริการ

วัฏจักรเศรษฐกิจคืออะไร? และทำไมถึงสำคัญ?

วัฏจักรเศรษฐกิจหรือวงจรเศรษฐกิจ คือ การเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจในแต่ละช่วงเวลา มีทั้งช่วงที่รุ่งเรืองและช่วงที่ตกต่ำ คล้ายคลื่นทะเลที่ขึ้นลงอย่างมีจังหวะ ซึ่งหากคุณเข้าใจจังหวะเหล่านี้ จะช่วยให้คุณสามารถวางกลยุทธ์ลงทุนได้อย่างแม่นยำ, รอบคอบ และมีประสิทธิภาพ

🐶💬 เศรษฐกิจไม่ได้เติบโตอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา แต่มีช่วงเวลาที่ขยายตัวสูงสุด (Peak) และช่วงที่หดตัวต่ำสุด (Trough) สลับกันไป หากรู้เรื่องนี้จึงเปรียบเสมือนเครื่องมือวิเคราะห์ที่ช่วยให้นักลงทุนสามารถวางกลยุทธ์ได้มีประสิทธิภาพมากขึ้นนั่นเองครับ

ปัจจัยที่ทำให้เกิดวัฏจักรเศรษฐกิจ

วัฏจักรเศรษฐกิจ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของกิจกรรมทางเศรษฐกิจในรูปแบบวงจรที่ซ้ำกัน โดยมีสาเหตุหลักจากปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

นโยบายการเงินและการคลัง

นโยบายการเงินและนโยบายการคลังเป็นเครื่องมือสำคัญที่ธนาคารกลางและรัฐบาลใช้กำหนดทิศทางเศรษฐกิจ โดยธนาคารกลางใช้นโยบายการเงินเพื่อรักษาเสถียรภาพเศรษฐกิจและการเงิน เช่น ควบคุมอัตราเงินเฟ้อ และเสถียรภาพของระบบการเงิน

ส่วนรัฐบาลใช้นโยบายการคลังผ่านการจัดเก็บภาษี, กำหนดงบประมาณทางการเงิน และการบริหารหนี้สาธารณะ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจและรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ รัฐบาลสามารถปรับภาษีและการใช้จ่ายของรัฐเพื่อกระตุ้นหรือชะลอเศรษฐกิจ ซึ่งอาจส่งผลต่อระดับการลงทุน, การบริโภค และการจ้างงานในระบบเศรษฐกิจ

ความเชื่อมั่นของผู้บริโภคและนักลงทุน

ความเชื่อมั่นในสภาพเศรษฐกิจ มีอิทธิพลอย่างมากต่อพฤติกรรมการใช้จ่ายและการลงทุน หากผู้บริโภคและนักลงทุนมีความมั่นใจสูง จะส่งผลให้การจับจ่ายใช้สอยและการลงทุนเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญที่ทำให้เกิดการขยายตัวของเศรษฐกิจ ในทางตรงกันข้าม ความไม่แน่นอนหรือความกังวลจะทำให้เกิดการชะลอตัวของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ

การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์ (Demand) และอุปทาน (Supply)

เมื่ออุปสงค์เพิ่มขึ้น จะส่งผลให้ราคาสินค้าและปริมาณการผลิตสูงขึ้น เนื่องจากผู้บริโภคต้องการสินค้ามากขึ้น ผู้ผลิตจึงขยายการผลิตเพื่อรองรับความต้องการที่เพิ่มขึ้น ซึ่งส่งผลให้เศรษฐกิจมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง ในทางกลับกัน หากอุปสงค์ลดลง จะทำให้ราคาสินค้าและปริมาณการผลิตลดลงตามไปด้วย เนื่องจากความต้องการสินค้าลดลง ส่งผลให้เศรษฐกิจชะลอตัวหรือหดตัวตามไปด้วย

🐶💬 พี่โบ้อธิบายเพิ่ม
อุปสงค์ (Demand) คือ ปริมาณสินค้าหรือบริการที่ผู้บริโภคต้องการซื้อในราคาต่าง ๆ ภายในช่วงเวลาหนึ่ง โดยอุปสงค์จะเพิ่มขึ้นเมื่อราคาสินค้าลดลง และลดลงเมื่อราคาสินค้าสูงขึ้น
อุปทาน (Supply) คือ ปริมาณสินค้าหรือบริการที่ผู้ผลิตพร้อมจะขายในราคาต่าง ๆ ภายในช่วงเวลาหนึ่ง โดยอุปทานจะเพิ่มขึ้นเมื่อราคาสินค้าสูงขึ้น และลดลงเมื่อราคาสินค้าต่ำลง
การศึกษาเกี่ยวกับอุปทานมีเป้าหมายเพื่อเข้าใจพฤติกรรมของผู้ผลิตในการตัดสินใจว่าจะผลิตสินค้าและบริการในปริมาณเท่าใดและในราคาที่เหมาะสม เพื่อให้เกิดสมดุลกับอุปสงค์ในตลาด

ปัจจัยภายนอกอื่น ๆ

เหตุการณ์ที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของระบบเศรษฐกิจ เช่น สงคราม, วิกฤตการณ์ทางการเงิน, ภัยธรรมชาติ หรือโรคระบาด ล้วนมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และสามารถเป็นตัวเร่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในวัฏจักรเศรษฐกิจได้อย่างรวดเร็วและไม่คาดฝัน

ตัวชี้วัดสำหรับวัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle)

เจาะลึก 4 ช่วงสำคัญของวัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle)

วัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) แบ่งออกเป็น 4 ช่วงหลัก ซึ่งแต่ละช่วงมีลักษณะเฉพาะ ซึ่งอาจส่งผลต่อ
การลงทุนและธุรกิจแตกต่างกัน

หมายเหตุ: การปรับพอร์ตการลงทุนตามวัฏจักร นักลงทุนต้องอาศัยประสบการณ์และความรู้ สำหรับมือใหม่ควรเน้นการกระจายความเสี่ยงและการลงทุนระยะยาวแทน

วงจรเศรษฐกิจระยะเศรษฐกิจฟื้นตัว (Recovery)

ระยะฟื้นตัว (Recovery) ถือเป็นจุดกำเนิดของโอกาสใหม่

หลังจากผ่านพ้นความมืดมนของภาวะตกต่ำ เศรษฐกิจเริ่มฟื้นตัวเหมือนดอกไม้ที่บานหลังฝนตกหนัก ภาคธุรกิจเริ่มกลับมาลงทุน, ผู้บริโภคเริ่มจับจ่ายมากขึ้น และรัฐบาลมักกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยมาตรการต่าง ๆ เช่น ลดดอกเบี้ย หรือเพิ่มงบประมาณ แต่การระบุจังหวะที่แม่นยำ ยังถือเป็นเรื่องยาก ดังนั้น ควรลงทุนแบบสม่ำเสมอ และมีการกระจายความเสี่ยงของการลงุทน เพื่อลดความเสี่ยงที่มากเกินไป

จุดสังเกตสำคัญของระยะฟื้นตัว (Recovery)

• GDP กลับมาเติบโตเป็นขาขึ้น และขยายตัวอย่างต่อเนื่อง สะท้อนถึงการฟื้นตัวของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
• เงินเฟ้ออยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง ทำให้ต้นทุนการดำเนินธุรกิจอยู่ในระดับที่ควบคุมได้
• ธนาคารกลางยังคงอัตราดอกเบี้ยในระดับต่ำเพื่อกระตุ้นการกู้ยืมและการลงทุน
• ธนาคารพาณิชย์เริ่มปล่อยสินเชื่อมากขึ้น ทั้งในภาคธุรกิจและภาคครัวเรือน สะท้อนถึงความเชื่อมั่นในเศรษฐกิจ
• การผลิตและการจ้างงานฟื้นตัว ภาคการผลิตมีการจ้างงานเพิ่มขึ้น อัตราการว่างงานลดลง
• ผลประกอบการบริษัทปรับตัวดีขึ้น

เคล็ดลับการลงทุนในช่วงเศรษฐกิจฟื้นตัว (Recovery)

1. กระจายการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยง เช่น หุ้นเติบโต กองทุนหุ้น และ REITs เพื่อเพิ่มโอกาสและลดความเสี่ยงจากความผันผวนของแต่ละกลุ่ม

2. ติดตามนโยบายการเงินและการคลัง เช่น การเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยและมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ ที่ส่งผลต่อตลาดทุนและราคาสินทรัพย์

3. เน้นลงทุนระยะกลางถึงยาว เพราะเศรษฐกิจมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่อง มูลค่ากิจการจึงสะท้อนการฟื้นตัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป

วงจรเศรษฐกิจระยะเศรษฐกิจเฟื่องฟู (Peak)

ระยะเฟื่องฟู (Peak) จุดสูงสุดของวัฏจักรที่ต้องระวัง

เศรษฐกิจเติบโตถึงขีดสุด อัตราเงินเฟ้อและดอกเบี้ยสูงขึ้น ความต้องการสินค้าและบริการพุ่งขึ้นถึงจุดสูงสุด ช่วงนี้นักลงทุนควรระวังความเสี่ยง ปรับสัดส่วนการลงทุนไปยังสินทรัพย์ปลอดภัยมากขึ้น เช่น ทองคำเช่น ทองคำ, พันธบัตร และเงินสด รวมทั้งมีการเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่อาจจะเกิดขึ้น

จุดสังเกตสำคัญของระยะเฟื่องฟู (Peak)

• GDP ยังคงขยายตัวและเติบโตต่อเนื่อง
• เงินเฟ้อปรับตัวสูงขึ้น ราคาสินค้าและบริการโดยรวมเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน ส่งผลให้ค่าครองชีพสูงขึ้น
• ธนาคารกลางมักเริ่มปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ย เพื่อลดแรงกดดันจากเงินเฟ้อ
• การผลิตและการจ้างงานอยู่ในระดับสูง โรงงานและธุรกิจขยายการผลิตเต็มที่ อัตราการจ้างงานสูงสุดในรอบวัฏจักร
• ความเชื่อมั่นในเศรษฐกิจสูง ประชาชนมีกำลังซื้อสูงและจับจ่ายใช้สอยกับสินค้าฟุ่มเฟือยมากขึ้น

เคล็ดลับการลงทุนในช่วงเศรษฐกิจเฟื่องฟู (Peak)

1. ลงทุนในกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค เนื่องจากกลุ่มนี้มักได้รับประโยชน์จากกำลังซื้อที่สูงขึ้นและการจับจ่ายใช้สอยที่คึกคัก เช่น สินค้าอุปโภคบริโภคในชีวิตประจำวัน, อาหาร, เครื่องดื่ม และของใช้ส่วนตัว

2. เลือกลงทุนหุ้นกลุ่มสินค้าโภคภัณฑ์ เพราะมักมีความต้องการสูงในช่วงเศรษฐกิจเฟื่องฟู ส่งผลให้ราคาสินค้าและผลประกอบการของบริษัทในกลุ่มนี้เติบโตตาม

3. เน้นกลุ่มท่องเที่ยวและบริการ เมื่อประชาชนมีกำลังซื้อสูงขึ้น การใช้จ่ายด้านท่องเที่ยว, โรงแรม, ร้านอาหาร และสถานบันเทิงจะเพิ่มสูงขึ้นอย่างชัดเจน

4. ติดตามสัญญาณการเปลี่ยนแปลงของนโยบายการเงิน เนื่องจากอัตราดอกเบี้ยเริ่มขยับสูงขึ้น นักลงทุนควรติดตามข่าวสาร และประเมินความเสี่ยงในการลงทุนระยะสั้นมากขึ้น เพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของวัฏจักรเศรษฐกิจ

วงจรเศรษฐกิจระยะเศรษฐกิจถดถอย (Recession)

ระยะถดถอย (Recession) ช่วงเตือนภัยที่ไม่ควรมองข้าม

เศรษฐกิจเริ่มชะลอตัว, ดอกเบี้ยอาจจะยังสูงในช่วงแรก
, ผลประกอบการบริษัทลดลง, การจ้างงานลดลง, ผู้บริโภคชะลอการใช้จ่าย เป็นช่วงเวลาที่ต้องประคับประคองธุรกิจ และนักลงทุนต้องระมัดระวังอย่างสูง เน้นลงทุนในสินทรัพย์ปลอดภัย

จุดสังเกตสำคัญของระยะถดถอย (Recession)

• GDP เริ่มเติบโตช้าลงหรือหดตัว สะท้อนถึงกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ชะลอตัว
• เงินเฟ้อในช่วงแรกยังอยู่ในระดับสูง ราคาสินค้าและบริการยังไม่ลดลงทันที ทำให้ค่าครองชีพแพง และต้นทุนของธุรกิจยังสูงอยู่
• ต้นทุนวัตถุดิบและค่าใช้จ่ายในการผลิตสูงขึ้น ส่งผลกระทบต่อกำไรของบริษัท
• ภาคการผลิตเริ่มลดกำลังการผลิต อัตราการจ้างงานลดลง ส่งผลให้อัตราการว่างงานเพิ่มขึ้น
• ผลประกอบการบริษัทเริ่มชะลอตัวหรือลดลง

เคล็ดลับการลงทุนในช่วงเศรษฐกิจถดถอย (Recession)

1. ลงทุนในกลุ่มโรงพยาบาลและสุขภาพ เพราะถึงแม้เศรษฐกิจไม่ดี แต่ความต้องการการบริการด้านสุขภาพยังคงที่ไม่ว่าจะอยู่ในช่วงเศรษฐกิจขาขึ้นหรือขาลง

2. เลือกลงทุนในกลุ่มสาธารณูปโภคพื้นฐาน เช่น ไฟฟ้า, น้ำประปา, การสื่อสาร และระบบขนส่งมวลชน ซึ่งเป็นบริการที่ประชาชนยังต้องใช้ในชีวิตประจำวัน จึงได้รับผลกระทบน้อยในช่วงเศรษฐกิจถดถอย

3. เน้นสินทรัพย์ที่มีความมั่นคงและกระแสเงินสดสม่ำเสมอ เช่น หุ้นปันผลสูง หรือกองทุนที่แบ่งกำไรให้สม่ำเสมอ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงจากความผันผวนของตลาด

4. ระมัดระวังการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยงสูง หรือธุรกิจที่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากเศรษฐกิจถดถอย

วงจรเศรษฐกิจระยะเศรษฐกิจตกต่ำ (Trough)

ระยะตกต่ำสุด (Trough) จุดต่ำสุดที่เป็นจุดเริ่มต้นของความหวังใหม่

เศรษฐกิจอยู่ในจุดต่ำสุด, ตลาดซบเซา, ความเชื่อมั่นในการลงทุนหดหาย และอัตราการว่างงานสูง แต่ในความมืดมิดนี้ อาจจะเป็น “โอกาสทอง” สำหรับผู้ที่มีวิสัยทัศน์ เพราะนี่คือเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการเตรียมตัวสำหรับการฟื้นตัวครั้งใหม่

จุดสังเกตสำคัญของระยะตกต่ำ (Trough)

• GDP ลดลงอย่างต่อเนื่องและแตะระดับต่ำสุดของวัฏจักรเศรษฐกิจ
• เงินเฟ้อลดลง เพราะคนซื้อของน้อยลง และคนตกงานมากขึ้น สะท้อนถึงความต้องการที่ลดลงในตลาด
• ธนาคารกลางเริ่มประกาศลดดอกเบี้ยนโยบาย เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ
• ผู้ประกอบการภาคธุรกิจปรับลดการผลิตลง ส่งผลให้อัตราการว่างงานเพิ่มสูงขึ้น
• ประชาชนมีกำลังซื้อลดลงอย่างเห็นได้ชัด จากภาวะเศรษฐกิจที่ถดถอยและความไม่แน่นอนทางการเงิน

เคล็ดลับการลงทุนในช่วงเศรษฐกิจตกต่ำ (Trough)

1. ลงทุนในกลุ่มสินค้าประเภท Inferior Goods เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป หรือปลากระป๋อง เนื่องจากผู้บริโภคจำเป็นต้องประหยัดค่าใช้จ่ายในช่วงรายได้ลดลง

2. เลือกลงทุนในกลุ่มบริษัทที่มีพื้นฐานแข็งแรง แต่ราคาถูกลง เช่น หุ้น Value Stock เพื่อนำมาบริหารจัดการและสร้างโอกาสเพื่อทำกำไรในอนาคต

3. เลือกลงทุนในหุ้นกลุ่มเทคโนโลยีที่มีพื้นฐานแข็งแรง มีศักยภาพเติบโตในระยะยาว และมีกระแสเงินสดดี แต่ควรระวังเรื่องความผันผวน

4. พิจารณาสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำหรือกระแสเงินสดมั่นคง เช่น ตราสารหนี้คุณภาพสูง หรือหุ้นที่มีรายได้ประจำ เพื่อช่วยลดความผันผวนของพอร์ตลงทุนในช่วงเวลาที่ไม่แน่นอน

สรุปวัฏจักรของเศรษฐกิจ (Economic Cycle)

วัฏจักรเศรษฐกิจหรือวงจรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) มีผลกระทบต่อชีวิตของเราทุกคน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงาน, รายได้ หรือการใช้จ่ายประจำวัน การเข้าใจวัฏจักรนี้ จะช่วยให้เราวางแผนชีวิตและการเงินได้ดีขึ้น เและพร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ โดยวัฏจักรเศรษฐกิจเกิดจากหลายปัจจัยทั้งภายในและภายนอกที่ส่งผลต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจในแต่ละช่วง ซึ่งการเข้าใจปัจจัยเหล่านี้จะช่วยให้คุณวางแผนและตัดสินใจเรื่องการเงินและการลงทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

วัฏจักรเศรษฐกิจไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่เป็น “เครื่องมือสำคัญ” ที่จะช่วยให้คุณกลายเป็นนักลงทุนหรือผู้ประกอบการที่ฉลาด, รู้จักจับจังหวะ, ปรับตัว และคว้าโอกาสทองในทุกช่วงของเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเป็นช่วงเศรษฐกิจขึ้นหรือลง คุณก็พร้อมเดินหน้าสู่ความสำเร็จอย่างมั่นคง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle)

Q1: วัฏจักรเศรษฐกิจคืออะไร?

วัฏจักรเศรษฐกิจ คือ การเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจในแต่ละช่วงเวลา มีทั้งช่วงที่รุ่งเรืองและช่วงที่ตกต่ำ

Q2: นักลงทุนมือใหม่ควรเริ่มต้นอย่างไรกับวัฏจักรเศรษฐกิจ?

เริ่มจากการติดตามตัวชี้วัดเศรษฐกิจหลัก, เรียนรู้เรื่องการกระจายความเสี่ยง และการลงทุนอย่างสม่ำเสมอในระยะยาว

Q3: วัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) ประกอบด้วยช่วงใดบ้าง?

วัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle) แบ่งออกมาได้ 4 ช่วง คือ  วัฏจักรเศรษฐกิจ (Economic Cycle), ระยะเฟื่องฟู (Peak), ระยะถดถอย (Recession) และระยะตกต่ำ (Trough)

Q4: เราจะรู้ได้อย่างไรว่าตอนนี้วัฏจักรเศรษฐกิจเป็นอย่างไร?

รู้ได้จากการสังเกตตัวชี้วัด เช่น GDP, อัตราดอกเบี้ย, เงินเฟ้อ และความเชื่อมั่นตลาด รวมถึงข่าวสารเศรษฐกิจ ปัจจัยเหล่านี้จะช่วยให้คุณจับสัญญาณได้ก่อนใคร

อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม: สาระน่ารู้

พูดคุยและติดตาม Real Time: Facebook Page